مالیات مرتبط با خرید شارژ از طریق دستگاه‌های کارتخوان، یکی از اجزای کلیدی نظام مالیاتی در هر کشور به شمار می‌رود و به تأمین منابع مالی دولت و تنظیم بازار کمک می‌کند. با گسترش استفاده از دستگاه‌های کارتخوان و خدمات الکترونیکی، نیاز به وضع قوانین شفاف و کارآمد در این حوزه بیشتر احساس می‌شود.

این قوانین به شفافیت مالی در معاملات کمک می‌کنند و همچنین تضمینی برای رعایت اصول مالیاتی از سوی کسب‌وکارها و تأمین‌کنندگان خدمات هستند. از آنجا که خرید شارژ به‌عنوان یکی از خدمات پرکاربرد در زندگی روزمره مطرح است، وجود یک چارچوب قانونی مشخص می‌تواند در کنترل و نظارت بر این نوع معاملات نقش موثری ایفا کند.

همچنین، درک درست قوانین مالیاتی به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که از معافیت‌ها و تسهیلات موجود بهره‌مند شوند و به‌طور صحیح به ثبت درآمدها و هزینه‌های خود بپردازند. در این راستا، آشنایی با جزئیات و مقررات مربوط به مالیات بر خرید شارژ از دستگاه‌های کارتخوان برای تمامی فعالان اقتصادی و کاربران این خدمات ضروری است.

انواع دستگاه‌ کارتخوان

• دستگاه‌های کارتخوان انواع مختلفی دارند که هر کدام برای شرایط و نیازهای خاصی طراحی شده‌اند. در زیر به چند نوع اصلی دستگاه‌های کارتخوان اشاره می‌کنیم:
  1. دستگاه کارتخوان ثابت (POS ثابت): این دستگاه‌ها معمولاً در فروشگاه‌ها و مراکز خرید استفاده می‌شوند و به شبکه برق و اینترنت متصل هستند. آن‌ها به‌طور دائمی در محل قرار دارند و قابلیت پردازش پرداخت‌ها را به‌صورت آنلاین دارند.2. دستگاه کارتخوان سیار (POS سیار): این دستگاه‌ها برای کسب‌وکارهایی که نیاز به انجام پرداخت در محل دارند، طراحی شده‌اند. مانند رستوران‌ها، فروشگاه‌های سیار و خدمات خارج از منزل. این دستگاه‌ها معمولاً به باتری مجهز هستند و از طریق اینترنت همراه یا Wi-Fi کار می‌کنند.

  3. دستگاه کارتخوان اینترنتی (IPG): این نوع دستگاه‌ها برای پرداخت‌های آنلاین استفاده می‌شوند و به وب‌سایت‌ها متصل می‌شوند. آن‌ها به مشتریان این امکان را می‌دهند که از طریق کارت‌های اعتباری یا بانکی خود، به‌راحتی پرداخت کنند.

  4. دستگاه کارتخوان همراه (Mobile POS): این دستگاه‌ها به گوشی‌های هوشمند یا تبلت‌ها متصل می‌شوند و به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهند که در هر مکانی پرداخت‌ها را انجام دهند. این نوع کارتخوان‌ها برای کسب‌وکارهای کوچک و فروشندگان سیار بسیار مناسب هستند.

  5. دستگاه کارتخوان بدون تماس (Contactless POS): این دستگاه‌ها امکان پرداخت بدون تماس را فراهم می‌کنند، یعنی مشتریان می‌توانند با استفاده از کارت‌های مجهز به فناوری NFC یا تلفن‌های همراه خود، تنها با نزدیک کردن دستگاه به کارت یا گوشی، پرداخت را انجام دهند.

  6. دستگاه‌های چندمنظوره: این دستگاه‌ها قابلیت‌های بیشتری مانند چاپ فاکتور، مدیریت موجودی و ارائه گزارشات فروش را دارند و معمولاً در کسب‌وکارهای بزرگ‌تر استفاده می‌شوند.

  هر یک از این انواع دستگاه‌های کارتخوان می‌توانند بسته به نیازهای خاص کسب‌وکارها انتخاب شوند و به تسهیل روند پرداخت کمک کنند.

 آیا خرید شارژ از کارتخوان مشمول مالیات است؟

کلیه صاحبان مشاغل (صنفی و غیرصنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصل چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم مشمول اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان هستند.

بر اساس قوانین مصوب سازمان امور مالیاتی کشور کلیه دارندگان دستگاه‌های کارتخوان مشمول پرداخت مالیات دستگاه کارتخوان شده و باید با ثبت نام در سامانه مربوط و دریافت کد اقتصادی پرونده مالیاتی تشکیل دهند. بر اساس این قانون هیچ یک از مشاغل و کسب و کارها مستثنی نبوده و همه افراد حقیقی که در مشاغل آزاد از دستگاه پز استفاده می‌کنند و همچنین اشخاص حقوقی دارنده دستگاه کارتخوان مشمول پرداخت مالیات می‌شوند و باید با تشکیل پرونده در سازمان امور مالیاتی نسبت به این امر اقدام نمایند.

رسید دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) که میزان فروش خالص کالا و خدمات آن‌ها از حد نصاب تعیین شده بالاتر باشد و همچنین اشخاص حقیقی موضوع جزء (2) بند ط تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 با هر میزان فروش کالا و خدمات سالانه، که صرفا برای عرضه کالا و خدمات با نرخ مالیات بر ارزش افزوده یکسان صادر می‌شود، در حکم صورتحساب الکترونیکی است.

لازم به ذکر است که اشخاص ذیل مکلف به صدور صورتحساب الکترونیکی نوع اول و یا دوم هستند و رسید دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی در حکم صورتحساب الکترونیکی نیست:
عرضه‌کنندگان کالا و خدمات مرتبط با طلا، جواهر و پلاتین با هر میزان فروش کالا و خدمات به استناد جزء (4) بند ب ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400
فروشندگان مواد معدنی به واحدهای فراوری مواد معدنی موضوع بند م تبصره (7) قانون بودجه سال 1402 با هر میزان فروش ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی نوع اول مطابق دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی هستند.

معافیت‌های مالیاتی شارژ خریداری شده

به منظور تسهیل تکالیف مودیان مشمول این قانون، سازمان می‌تواند مودیانی (اشخاص حقیقی) که میزان فروش سالانه آن‌ها کمتر از بیست و پنج برابر معافیت موضوع ماده (84) قانون مالیات‌های مستقیم باشد را از صدور صورتحساب الکترونیکی معاف نماید.

نصاب مذکور در سال‌های 1402 (150 برابر) و سال 1403 (100برابر) و در سال 1404 (50 برابر) معافیت موضوع ماده (84) قانون مالیات‌های مستقیم تعیین می‌شود. نظر به اینکه مسئولیت انتخاب مشمولیت یا عدم مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده مؤدیان در هنگام ثبت نام با مؤدی می باشد، لذا ضروری است به منظور جلوگیری از تعلق جرائم مربوط نسبت به احراز مشمولیت یا عدم مشمولیت خود مطابق فراخوان های سازمان امور مالیاتی کشور اطمینان حاصل نمایند.

صورتحساب الکترونیکی نوع سوم، رسید پرداخت وجه صادره از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه الکترونیکی پرداخت دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی که حسب مقررات اعلامی سازمان امور مالیاتی کشور، به‌عنوان پایانه فروشگاهی فروشنده پذیرفته شده است.

مطابق قانون تسهیل تکالیف مودیان؛ تا پایان سال 1404 رسید دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی کلیه مؤدیانی که عرضه کننده کالا و خدمت واحد هستند یا کالا‌ها و خدمات مورد عرضه آنها مشمول نرخ مالیات بر ارزش افزوده یکسان است، صورتحساب الکترونیکی محسوب می‌شود.

نتیجه:

کلیه تراکنش‌های دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت الکترونیکی، از نظر سازمان امور مالیاتی فعالیت شغلی به حساب می‌آید؛ به همین دلیل در صورتی که فرد به هر دلیل دستگاه کارتخوان خود را در سامانه این سازمان ثبت نکرده و پرونده مالیاتی تشکیل نداده باشد، به‌عنوان شخصی متخلف شناخته شده و در صورتی که این موضوع محرز شود، فرد علاوه بر پرداخت مالیات دستگاه کارتخوان خود، باید جریمه عدم تشکیل پرونده مالیاتی و عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی را نیز پرداخت نماید.

درصورتی که پرونده مالیاتی خود را تشکیل نداده و اقدامی جهت فعالسازی کارپوشه سامانه مودیان خود انجام نداده‌اید، می‌توانید به مقاله تخصصی مراحل تشکیل پرونده مالیاتی و فعالسازی شناسه یکتا مالیاتی مراجعه نموده و صورتحساب خود را ثبت نمایید.

سوالات متداول

1. مالیات بر درآمد از فروش از طریق دستگاه کارتخوان چگونه محاسبه می‌شود؟ فروش‌های انجام شده از طریق دستگاه‌های کارتخوان جزء درآمد مشمول مالیات هستند و باید در اظهارنامه مالیاتی اعلام شوند.
2. آیا باید مالیات جداگانه‌ای برای درآمد حاصل از کارتخوان پرداخت کرد؟ بله، درآمد حاصل از فروش که از طریق کارتخوان به دست می‌آید باید در اظهارنامه مالیاتی گنجانده شود و بر اساس نرخ‌های مالیاتی مربوطه محاسبه شود.
3. دستگاه کارتخوان چه نوع مالیاتی را شامل می‌شود؟ این درآمد معمولاً مشمول مالیات بر درآمد کسب و کارها می‌شود. همچنین، در برخی موارد ممکن است مالیات بر ارزش افزوده (VAT) نیز مرتبط باشد.
4. چه مدارکی برای محاسبه مالیات دستگاه کارتخوان نیاز است؟ معمولاً به مدارکی مانند صورتحساب‌ها، گزارش‌های فروش و مستندات مربوط به هزینه‌ها نیاز است.