مدیریت مالیات برای صاحبان مشاغل، به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک، همیشه یکی از چالش‌های اصلی است. بسیاری از این کسب‌وکارها به دلیل پیچیدگی‌های فرآیند اظهارنامه مالیاتی یا کمبود زمان و منابع، در پرداخت مالیات با مشکل مواجه می‌شوند. در این میان، تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم به عنوان راه‌حلی ساده و کارآمد معرفی شده است.
این تبصره به صاحبان مشاغل امکان می‌دهد تا مالیات خود را به‌صورت مقطوع پرداخت کنند و از ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف شوند، مشروط بر اینکه درآمد آنها از حد نصاب تعیین‌شده فراتر نرود. هدف از این قانون، تسهیل امور مالیاتی برای مودیان و افزایش شفافیت در دریافت مالیات است. در ادامه، نکات کلیدی و ویژگی‌های این تبصره را بررسی می‌کنیم تا بهتر با مزایای آن آشنا شوید.
تبصره ماده 100 چیست؟
این تبصره مربوط به مالیات عملکرد کسب‌وکارهای کوچک و مشاغل است که به آنها اجازه می‌دهد به‌جای ارائه اظهارنامه مالیاتی مفصل، مالیات خود را به‌صورت مقطوع پرداخت کنند. این روش ساده‌تر و سریع‌تر است و بیشتر برای افرادی طراحی شده که درآمد یا فعالیت اقتصادی کمتری دارند.
چه کسانی مشمول تبصره ماده 100 می‌شوند؟
- مشمولان تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم، معمولاً شامل کسب‌وکارها و افرادی هستند که فعالیت اقتصادی کوچک و متوسط دارند. این افراد می‌توانند از مزایای مالیات مقطوع بهره‌مند شوند. شرایط کلی برای مشمولیت عبارت است از:
- سقف درآمد سالانه
- افرادی که درآمد سالانه آنها کمتر از حد نصاب تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی باشد.
- این حد نصاب هر سال توسط سازمان اعلام می‌شود و ممکن است تغییر کند.
- نوع فعالیت
- صاحبان مشاغل، فروشگاه‌های کوچک، ارائه‌دهندگان خدمات، و دیگر کسب‌وکارهایی که معمولاً تراکنش‌های مالی ساده‌تر و محدود دارند.
- مثال: مغازه‌داران، رانندگان، آرایشگران، تعمیرکاران و کسب‌وکارهای مشابه.
- تکمیل نکردن دفاتر قانونی
- افرادی که ملزم به تکمیل دفاتر قانونی نیستند یا به دلیل کوچک بودن کسب‌وکارشان نیازی به ارائه دفاتر حسابداری کامل ندارند.
- عدم ارائه اظهارنامه کامل
- کسانی که به جای ارائه اظهارنامه مالیاتی، تمایل دارند از مالیات مقطوع استفاده کنند.
- صاحبان کسب‌وکارهایی که سابقه مالیاتی آنها مشخص است
- سازمان امور مالیاتی معمولاً بر اساس اطلاعات قبلی، مالیات مقطوع را تعیین می‌کند.
- سقف درآمد سالانه
چه کسانی مشمول این تبصره نمی‌شوند؟
- افرادی که درآمد آنها از سقف تعیین‌شده فراتر می‌رود.
- شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی که موظف به ارائه اظهارنامه و دفاتر قانونی هستند.
- مشاغلی که در دسته مشمولان مالیات بر ارزش افزوده و فراخوان‌ها قرار دارند.
برای اطمینان از اینکه مشمول تبصره ماده 100 هستید یا خیر، می‌توانید با مشاوران مالیاتی مشورت کنید یا به بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید.
مزایای تبصره ماده 100
سقف درآمدی تبصره ماده 100 در سال‌های 1402 و 1403 چقدر است؟
سال 1402
صاحبان مشاغلی که مجموع فروش کالا یا ارائه خدمات آنها در سال 1402، حداکثر 18میلیارد تومان است و فرم مالیات مقطوع برای آنها در درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امورمالیاتی کشور بارگذاری شده باشد؛ می توانند با مراجعه به آدرس my.tax.gov.ir نسبت به ارسال فرم تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم اقدام و از مزایای آن استفاده نمایند.
سال 1403
براساس اعلام سازمان امورمالیاتی در بخشنامه سال 1403، اشخاص حقیقی که فروش آنها تا پایان خرداد 1403 از 144 میلیارد ریال تجاوز کند، از ابتدای مهرماه 1403 مکلف به صدور صورتحساب الکترونیکی و ثبت آن در سامانه مؤدیان هستند.
شرایط بهره‌مندی از تبصره ماده 100 چیست؟
شرط بهره‌مند شدن از ماده 100 و مزایای آن، عدم داشتن فروش و درآمد تا میزان تعیین شده و سقف حداکثری برای هرسال است.
راهنمای استفاده و بهره‌گیری از تبصره ماده 100
مودیانی که از تبصره ماده 100 بهره‌مند شوند، معاف از هرگونه نگهداری اسناد، مدارک و ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند.
بررسی شرایط مشمولیت
ابتدا مطمئن شوید که کسب‌وکار شما مشمول تبصره ماده 100 است. شرایط کلی:
- درآمد سالانه شما باید کمتر از سقف تعیین‌شده باشد (برای سال 1403، این مبلغ 14.400 میلیارد تومان است).
- فعالیت شما در دسته کسب‌وکارهای کوچک و متوسط قرار گیرد.
- شما جزو مشمولان ثبت‌نام مالیات بر ارزش افزوده نباشید.
2. اعلام استفاده از تبصره
مودیان باید از طریق سامانه مالیاتی (tax.gov.ir) به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند که قصد دارند از تبصره ماده 100 استفاده کنند. این اعلام معمولاً شامل:
- تأیید درآمد سالانه (مطابق با گزارش سازمان یا اطلاعات خودتان).
- پذیرش مبلغ مالیات مقطوع تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی.
3. پرداخت مالیات مقطوع
بعد از تأیید مبلغ مالیات مقطوع، باید مالیات خود را در مهلت تعیین‌شده پرداخت کنید.
- مهلت پرداخت معمولاً تا پایان تیرماه سال بعد از عملکرد است.
- پرداخت ممکن است به‌صورت یکجا یا اقساطی (در صورت اعلام سازمان) انجام شود.
4. عدم نیاز به اظهارنامه مالیاتی
اگر از تبصره ماده 100 استفاده کنید:
- نیازی به ارائه اظهارنامه مالیاتی ندارید.
- اطلاعاتی که برای تعیین مالیات مقطوع ارائه می‌دهید، جایگزین اظهارنامه می‌شود.
5. رعایت سایر مقررات مالیاتی
حتی اگر از این تبصره استفاده کنید، همچنان باید موارد زیر را رعایت کنید:
- ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی.
- ارائه اطلاعات فاکتورها و معاملات در صورت درخواست سازمان.
فرمول ساده برای محاسبه مالیات طبق تبصره ماده 100
- برای تکمیل فرم تبصره ماده 100 به‌طور ساده، مراحل زیر را دنبال کنید:
- ورود به سامانه مالیاتی
- ثبت اطلاعات کسب‌وکار
- ثبت کد اقتصادی و شماره ثبت کسب‌وکار.
- وارد کردن نام صاحب کسب‌وکار و نوع فعالیت.
- اگر کسب‌وکار شما دارای شعبه یا دفتر است، باید اطلاعات مربوط به آنها را هم وارد کنید.
- اطلاعات درآمد سالانه
- در این بخش باید درآمد سالانه کسب‌وکار خود را وارد کنید.
- توجه داشته باشید که این مبلغ باید مطابق با اطلاعات گزارش‌دهی شما به سازمان امور مالیاتی باشد و از سقف درآمدی مجاز برای تبصره ماده 100 کمتر باشد.
- اعلام استفاده از تبصره ماده 100
پس از وارد کردن اطلاعات، گزینه‌ای برای اعلام استفاده از تبصره ماده 100 وجود دارد که باید آن را تایید کنید. - مشخص کردن مبلغ مالیات
بعد از اعلام استفاده از تبصره، مبلغ مالیات مقطوع که از سوی سازمان امور مالیاتی تعیین شده، نمایش داده می‌شود. این مبلغ باید تایید شود. - پرداخت مالیات
پس از تایید مبلغ مالیات، سامانه به شما امکان پرداخت آنلاین مالیات را می‌دهد. مالیات را در مهلت مقرر پرداخت کنید. - ثبت نهایی
پس از پرداخت مالیات، رسید پرداخت و تاییدیه ثبت فرم به شما داده می‌شود. این رسید را برای پرونده مالیاتی خود ذخیره کنید.
تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم به صاحبان مشاغل کوچک و متوسط این امکان را می‌دهد که مالیات خود را به‌صورت مقطوع پرداخت کنند، بدون اینکه نیاز به ارائه اظهارنامه مالیاتی داشته باشند. این قانون به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که درآمد آنها از سقف تعیین‌شده کمتر است، مفید است. با استفاده از این تبصره، صاحبان کسب‌وکارها از پرداخت مالیات به روش ساده‌تر و کاهش پیچیدگی‌های مالیاتی بهره‌مند می‌شوند.
سوالات متداول
1. تبصره ماده 100 چیست؟
تبصره ماده 100 به کسب‌وکارهای کوچک این اجازه را می‌دهد که به‌جای ارائه اظهارنامه مالیاتی، مالیات خود را به‌صورت مقطوع پرداخت کنند. این کار به سادگی و تسریع در فرآیند مالیاتی کمک می‌کند.
2. چه کسانی مشمول تبصره ماده 100 می‌شوند؟
مشمولان تبصره ماده 100 کسب‌وکارهای کوچک و متوسط هستند که درآمد سالانه آنها از سقف تعیین‌شده کمتر باشد. این سقف هر سال توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود.
3. سقف درآمدی تبصره ماده 100 در سال‌های 1403 و 1404 چقدر است؟
برای سال 1403، سقف درآمدی مشمولان تبصره ماده 100 برابر با 14 میلیارد و 400 میلیون تومان است. این سقف برای سال‌های مختلف تغییر می‌کند.
4. آیا برای استفاده از تبصره ماده 100 نیاز به ارائه اظهارنامه مالیاتی است؟
خیر، استفاده از تبصره ماده 100 به معنای معافیت از ارائه اظهارنامه مالیاتی است. تنها باید اطلاعات خود را در سامانه مالیاتی ثبت و مالیات مقطوع را پرداخت کنید.
5. چگونه می‌توان از مزایای تبصره ماده 100 بهره‌مند شد؟
برای بهره‌مندی از این تبصره، ابتدا باید از طریق سامانه مالیاتی اعلام کنید که قصد دارید از آن استفاده کنید و سپس مالیات مقطوع خود را پرداخت کنید.
6. آیا پس از استفاده از تبصره ماده 100 نیاز به نگهداری اسناد و مدارک مالیاتی داریم؟
خیر، پس از استفاده از تبصره ماده 100، شما از ارائه مدارک و اسناد مالیاتی معاف خواهید بود.
