در نظام مالیاتی، یکی از مهمترین تکالیف مودیان، ارائه گزارشهای دقیق از خرید و فروشهای انجامشده در بازههای زمانی مشخص است. معاملات فصلی، که به عنوان گزارشات موضوع ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم شناخته میشود، ابزاری برای افزایش شفافیت اقتصادی و کنترل مبادلات تجاری است. این گزارشات شامل اطلاعات مربوط به خرید، فروش، قراردادها و پرداختهای فصلی واحدهای اقتصادی میباشد که به سازمان امور مالیاتی ارائه میشود.
هدف از اجرای این نظام، جلوگیری از فرار مالیاتی، کاهش اختلافات مالیاتی و بهبود فرآیند نظارت بر فعالیتهای اقتصادی است. در این راستا، مودیان مشمول باید در موعد مقرر اطلاعات موردنیاز را ثبت و ارسال نمایند تا مشمول جرایم مالیاتی نشوند. در ادامه، به جزئیات مهم این فرآیند، نحوه ارسال گزارش و نکات کلیدی مربوط به معاملات فصلی پرداخته خواهد شد.
سامانه الکترونیکی ارسال صورت معاملات فصلی خرید و فروش
یکی از ابزارهای اصلی برای نظارت بر فعالیتهای تجاری، ارسال گزارشات فصلی خرید و فروش است. این گزارشات به سازمان امور مالیاتی کمک میکنند تا نظارت دقیقی بر تراکنشهای تجاری انجام دهند و از ایجاد تخلفات و فرار مالیاتی جلوگیری کنند. ارسال بهموقع و دقیق این گزارشات، نهتنها مسئولیت قانونی هر کسبوکاری است، بلکه از بروز مشکلات مالیاتی در آینده نیز پیشگیری میکند. سامانه الکترونیکی ارسال صورت معاملات فصلی به گزارشهایی اطلاق میشود که در آن تمامی خریدها و فروشهای یک کسبوکار در یک دوره سهماهه (فصل) ثبت و به سازمان امور مالیاتی ارسال میشود. این گزارشات باید تمامی تراکنشهای مالی شما را با دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی شامل شوند.
چه کسانی باید گزارشات فصلی ارسال کنند؟
تمامی کسبوکارهایی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشوند و اقدام به خرید و فروش کالا و خدمات دارند، موظف به ارسال گزارشات فصلی هستند. این افراد شامل فروشندگان کالا و خدمات، تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان هستند. حتی اگر کسبوکار شما فعالیت محدودی داشته باشد، باز هم باید گزارشات فصلی را مطابق با قوانین ارسال کنید.
نکته! درصورتی که مشمول قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان نشدهاید، باید گزارشات فصلی ارسال کنید و در غیز اینصورت، اولویت با ثبت در سامانه مؤدیان است.
اهمیت ارسال بهموقع معاملات فصلی
ارسال بهموقع و دقیق معاملات فصلی، از آن جهت اهمیت دارد که:
- بررسی میزان تطابق تراکنشها: این امر به شما کمک میکند تا از هرگونه خطای احتمالی و جریمههای مالیاتی جلوگیری کنید.
- امکان استفاده از اعتبار مالیاتی: ارسال صحیح گزارشات فصلی، شما را قادر میسازد تا از اعتبار مالیاتی خود در خریدها استفاده کنید.
- جلوگیری از بروز مشکلات قانونی: عدم ارسال بهموقع میتواند منجر به جریمههای سنگین و مسائل حقوقی شود.
آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی
ارسال معاملات فصلی باید در مهلت مشخصی انجام شود تا از جریمههای قانونی جلوگیری شود. در هر فصل، مهلت ارسال معاملات به شرح زیر است:
- فصل پاییز: از ۱۵ دی تا ۱۵ بهمن
- فصل زمستان: از ۱۵ فروردین تا ۱۵ اردیبهشت
- فصل بهار: از ۱۵ تیر تا ۱۵ مرداد
- فصل تابستان: از ۱۵ مهر تا ۱۵ آبان
روشهای ارسال گزارش فصلی
ارسال گزارشات فصلی به دو صورت انجام میشود:
- به صورت اینترنتی(برخط): برای ارسال معاملات فصلی، باید از سامانه الکترونیکی سازمان امور مالیاتی استفاده کنید. در این سامانه، شما میتوانید تمامی اطلاعات مالی خود را بهصورت آنلاین ثبت و ارسال کنید.
- روش غیر برخط(offline): مودیانی که از سیستم های رایانه ای خرید و فروش استفاده می نمایند، می توانند در سامانه اینترنتی سازمان امور مالیاتی قالب مورد نظر این سازمان را با هماهنگی متخصصین مربوطه به ویژه تولید کنندگان این گونه نرم افزارها به طور مستقیم از سیستم کامپیوتری خود دریافت و در قالب مذکور وارد (Import ) نمایند، و با استفاده از نرم افزار کنترلی و ارسال اطلاعات با اتصال به شبکه اینترنت مبادرت به ارسال اطلاعات به طور یکجا نموده و رسید دریافت نمایند.
اطلاعاتی که باید در گزارش معاملات فصلی وارد شوند:
در گزارش معاملات فصلی باید اطلاعات دقیق زیر ثبت شود:
- نام و شناسه ملی یا شماره ثبت شرکت
- کد اقتصادی
- مشخصات خریدار و فروشنده
- مقدار و قیمت کالا و خدمات معامله شده
- تاریخ انجام معامله
- مبلغ مالیات بر ارزش افزوده
این اطلاعات بهطور کامل و دقیق باید وارد شوند تا امکان بررسی و تطابق گزارشات وجود داشته باشد.
چه مواردی نباید در گزارش معاملات فصلی باشد؟
در گزارش معاملات فصلی باید از وارد کردن اطلاعات نادرست یا ناقص پرهیز کرد. موارد زیر نباید در گزارشات فصلی گنجانده شوند:
-
معاملات اوراق بهادار:
خرید، فروش، سود و کارمزد مرتبط با اوراق بهادار.
-
معاملات سهام و حق تقدم:
خرید و فروش سهام، سهمالشرکه و حق تقدم آنها.
-
سود، کارمزد و جرایم بانکی و اعتباری:
درآمدهای حاصل از سود، کارمزد و جرایم بانکی مربوط به بانکها، صندوقهای حمایت از توسعه بخش کشاورزی، صندوق تعاون، مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز و صندوقهای قرضالحسنه.
-
سود سهام و سهمالشرکه:
درآمدهای حاصل از توزیع سود سهام و سهمالشرکه.
-
حق عضویت:
وجوه پرداختی بهعنوان حق عضویت اعضای مجامع حرفهای، احزاب، انجمنها و تشکلهای غیردولتی دارای مجوز از مراجع ذیصلاح.
-
کمکها و هدایای بلاعوض:
شامل کمکهای نقدی و غیرنقدی، جوایز و هدایای بلاعوض.
-
مبالغ پرداختی به دستگاههای اجرایی:
شامل پرداختهایی تحت عناوین جریمه، خسارت، انواع عوارض و مالیات (بهجز مالیات و عوارض مربوط به قانون مالیات بر ارزش افزوده)، حق تمبر، حق ثبت، حقوق گمرکی و سایر پرداختهای مشابه.
-
حقوق و دستمزد:
شامل کلیه پرداختهای مرتبط با حقوق و دستمزد مطابق فصل سوم از باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم.
-
هزینههای مرتبط با ساختمان محل فعالیت:
شامل وجوه پرداختی بابت هزینه نگهداری (شارژ) ساختمان و حق اشتراک (آبونمان) خدمات موردنیاز.
معافیت در ارسال فهرست معاملات فصلی
بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیاتهای مستقیم، برخی اشخاص و مشاغل از تکلیف ارسال فهرست معاملات فصلی معاف هستند. این معافیت شامل موارد زیر میشود:
- فروش کالا و ارائه خدمات در حوزههای کشاورزی، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل.
- معاملات مرتبط با اوراق بهادار، شامل خرید، فروش، سود و کارمزدهای مربوطه.
- خرید و فروش سهمالشرکه.
- سود و کارمزد دریافتی توسط بانکها، مؤسسات مالی و اعتباری، تعاونیها و صندوقهای مختلف.
- انواع جوایز، هدایای بلاعوض و موارد مشابه.
جریمه عدم ارسال معاملات فصلی
عدم ارسال بهموقع گزارشات فصلی میتواند موجب جریمههای سنگین شود. بسته به مدت تأخیر، جریمهای به میزان درصدی از مبلغ مالیات مربوطه اعمال میشود. بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم، عدم ارسال فهرست معاملات فصلی مشمول جریمهای معادل ۱٪ از کل مبلغ معاملات انجامشده در آن فصل خواهد بود. این جریمه شامل کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی است که از ارائه فهرست معاملات خودداری کردهاند. همچنین، تأخیر در ارسال گزارش معاملات فصلی نیز مشمول همین میزان جریمه خواهد بود و ۱٪ از مبلغ معاملات گزارشنشده بهعنوان جریمه برای اشخاص متخلف در نظر گرفته میشود.
سوالات متداول
مهلت زمان ارسال صورت معاملات قابل تمدید است؟
بله، مهلت ارسال صورت معاملات فصلی در برخی موارد قابل تمدید است. به طور کلی، مهلت ارسال این گزارشات طبق ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل تعیین شده است. با این حال، سازمان امور مالیاتی ممکن است در شرایط خاص، مانند مشکلات فنی سامانه، تغییرات قوانین مالیاتی یا درخواستهای اتحادیهها و انجمنهای صنفی، این مهلت را تمدید کند.
برای اطلاع از تمدید احتمالی مهلت ارسال، میتوان از طریق پورتال سازمان امور مالیاتی کشور یا اطلاعیههای رسمی پیگیری کرد. عدم ارسال بهموقع میتواند موجب جرایم مالیاتی شود، بنابراین توصیه میشود مودیان مالیاتی مهلتهای مقرر را رعایت کنند.
آیا ارسال گزارش معاملات فصلی برای همه کسبوکارها الزامی است؟
بله، تمامی مودیانی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند، موظف به ارسال این گزارشات میباشند.
مهلت ارسال معاملات فصلی چقدر است؟
مهلت ارسال این گزارشات تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل است، مگر اینکه سازمان امور مالیاتی تمدید رسمی اعلام کند.
جریمه عدم ارسال گزارشات فصلی چقدر است؟
عدم ارسال فهرست معاملات فصلی مشمول جریمهای معادل ۱٪ از کل مبلغ معاملات انجامشده در آن فصل خواهد بود
آیا امکان اصلاح گزارشات ارسالشده وجود دارد؟
بله، در صورتی که اطلاعات گزارششده نادرست باشد، مودیان میتوانند اصلاحات لازم را از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی انجام دهند.
چه اطلاعاتی در گزارش معاملات فصلی باید درج شود؟
اطلاعاتی مانند مشخصات خریدار و فروشنده، کد اقتصادی، مبلغ معامله، مقدار کالا یا خدمات، مالیات بر ارزش افزوده و تاریخ معامله الزامی است.