اظهارنامه مالیاتی سندی است که افراد و شرکت‌ها برای اعلام درآمدها، هزینه‌ها و جزئیات مالی خود به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌کنند. این سند، مبنای محاسبه مالیات بوده و تکمیل و ارسال به‌موقع آن نشان‌دهنده تعهد مالیاتی و شفافیت مالی افراد یا کسب‌وکارها است. انواع مختلفی از اظهارنامه‌ها وجود دارد که هر یک به نوع فعالیت یا وضعیت مالیاتی افراد و شرکت‌ها مرتبط است.
انواع اظهارنامه مالیاتی
-
اظهارنامه عملکرد:
گزارش درآمدها، هزینه‌ها و سود یا زیان سالانه.
- اظهارنامه ارزش افزوده: اعلام دوره‌ای مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش.
- اظهارنامه حقوق: گزارش مالیات کسر شده از حقوق کارکنان.
- اظهارنامه اجاره: اعلام درآمد ناشی از اجاره املاک.
- اظهارنامه انحلال: برای شرکت‌های در حال انحلال.
- اظهارنامه ارث: گزارش اموال و دارایی متوفی برای تقسیم و مالیات.
اظهارنامه عملکرد مالیاتی مستند رسمی است که اطلاعات مربوط به وضعیت مالیاتی یک شخص، شرکت یا سازمان را در یک دوره زمانی مشخص ارائه می‌دهد. این گزارش شامل جزئیات درآمدها، هزینه‌ها، مالیات‌های پرداختی و نحوه محاسبه مالیات است. هدف از تهیه این گزارش، ارائه یک مستند دقیق از وضعیت مالیاتی و کمک به تجزیه و تحلیل عملکرد مالیاتی است.
اشخاص مشمول ارائه اظهارنامه عملکرد
-
اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل):
- تمام افراد دارای کسب‌وکار (گروه‌های اول، دوم و سوم)
-
گروه اول:
- درآمد سالانه بیش از 15 میلیارد تومان یا جمع دارایی بیش از 30 میلیارد تومان.
- مشاغل خاص مانند فروشگاه‌های بزرگ، کارخانجات، و فعالان واردات و صادرات.
-
گروه دوم:
- درآمد سالانه بین 4.5 تا 15 میلیارد تومان.
- کسب‌وکارهای متوسط مانند فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوچک، عمده‌فروشان، و تولیدکنندگان متوسط.
-
گروه سوم:
- درآمد سالانه کمتر از 4.5 میلیارد تومان.
- کسب‌وکارهای کوچک مانند خرده‌فروشی‌ها، خدمات محلی، و مشاغل خانگی.
- مشاغلی مانند فروشندگان، تولیدکنندگان، و خدمات‌دهندگان
-
اشخاص حقوقی (شرکت‌ها):
- کلیه شرکت‌های ثبت‌شده
- موسسات و سازمان‌های دارای فعالیت اقتصادی
هدف:
مشخص کردن مالیات سالانه و جلوگیری از جرایم مالیاتی با ارائه اطلاعات دقیق و شفاف مالی است.
تاریخ شروع ارسال اظهارنامه عملکردمالیاتی
- اشخاص حقیقی: از ابتدای فروردین ماه هر سال
- اشخاص حقوقی: از ابتدای سال مالی بعد از پایان سال مالی شرکت
بیشتر بخوانید : آخرین مهلت ارسال اظهارنامه فصل پاییز
مراحل تکمیل اظهارنامه عملکرد مالیاتی
تکمیل اظهارنامه عملکرد مالیاتی یکی از الزامات مالیاتی است. در ادامه به بررسی مراحل تکمیل اظهارنامه عملکرد می‌پردازیم:
۱. آماده‌سازی اطلاعات مالی
۲. انتخاب فرم مناسب
۳. پر کردن اطلاعات عمومی
۴. گزارش درآمدها
۵. گزارش هزینه‌ها
۶. محاسبه مالیات
۷. بررسی و تأیید اطلاعات
۸. امضای اظهارنامه
۹. ارسال اظهارنامه
۱۰. نگهداری مدارک
مدارک تکمیل اظهارنامه عملکرد
-
اسناد هویتی و ثبتی شرکت/فرد:
- کارت ملی و شناسنامه (برای اشخاص حقیقی)
- شناسه ملی، شماره ثبت، و آگهی تاسیس (برای اشخاص حقوقی)
- مجوز کسب و کار
- مجوزهای صادر شده از مراجع ذی‌ربط
-
اطلاعات مالی و حسابداری:
- صورت‌های مالی (ترازنامه و صورت سود و زیان)
- گردش حساب‌های بانکی مرتبط با فعالیت
- گزارش درآمدها و هزینه‌ها
-
فاکتورها و مستندات خرید و فروش:
- فاکتورهای رسمی فروش و خرید
- اسناد مرتبط با هزینه‌ها (مانند اجاره‌نامه، حقوق پرسنل، قبض‌ها و…)
- قراردادها یا پروژه ها
-
مدارک مربوط به مالیات:
- گزارش پرداخت‌های مالیات بر ارزش افزوده
- اظهارنامه‌های مالیاتی دوره‌های قبل (در صورت نیاز)
- گزارش‌های مالیاتی مربوط به حقوق پرسنل
-
مالیات‌های پرداخت‌شده یا معوقه
- گواهی‌های پرداخت مالیات قبلی
- مدارک تسویه حساب مالیات ارزش افزوده (در صورت وجود)
- مدارک پرداخت علی‌الحساب مالیاتی
- مجوزها و مدارک فعالیت
-
- جواز کسب یا مجوز فعالیت اقتصادی
- مدارک مربوط به تغییرات در نوع فعالیت یا حوزه کاری
- اجاره نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت
- گزارش حسابرسی (در صورت الزام)
- برای شرکت‌هایی که حسابرسی قانونی الزامی است، ارائه گزارش حسابرسی شده توسط حسابرس مستقل.
- اظهارنامه‌های سال‌های قبل
بیشتر بخواندی : مشمولین تبصره ماده 100 مالیات مستقیم
0 تا 100 ارسال اظهارنامه عملکرد به سامانه مودیان
برای سهولت کار مودیان راهنمای قدم به قدم تکمیل اظهارنامه عملکرد را به شرح زیر قرار داده ایم.
• ورود به سامانه با نام کاربری و کلمه عبور دریافت شده از سامانه ثبت نام الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور
- ورود به پرونده موردنظر
- ثبت اظهارنامه در سامانه و ورود به محتوای اظهارنامه از طریق عملیات مشاهده
تکمیل جداول مالی و ترازنامه توسط مودیان حقوقی- چاپ و بررسی نسخه پیش نویس
- تایید نهایی اطلاعات
- دریافت کدرهگیری
- صدور الکترونیکی قبض مالیاتی
- امکان پرداخت الکترونیکی قبض مالیاتی
- این فرآیند باید تا پایان مهلت قانونی (معمولاً 31 تیر ماه) انجام شود تا از جرایم تاخیر جلوگیری گردد.
فرصت ارسال اظهارنامه عملکرد مالیاتی
- اشخاص حقیقی: تا 31 خرداد ماه هر سال
- اشخاص حقوقی: تا 31 تیر ماه هر سال
مهلت اعلام‌شده برای سال مالی گذشته است و تمدید آن فقط با اعلام رسمی سازمان امور مالیاتی ممکن است.
اصلاح اظهارنامه عملکرد مالیاتی
اظهارنامه عملکرد مالیاتی تا یک ماه پس از ارسال اولیه قابل اصلاح است، مشروط بر اینکه رسیدگی مالیاتی توسط اداره مالیات آغاز نشده باشد. اصلاح شامل ویرایش اطلاعات اشتباه یا اضافه‌کردن موارد جدید است و باید از طریق سامانه مالیاتی انجام شود.
قوانین جدید اظهارنامه عملکرد در سال ۱۴۰۳
قوانین جدید مربوط به اظهارنامه عملکرد مالیاتی در سال ۱۴۰۳ ممکن است شامل تغییرات و به‌روزرسانی‌هایی باشد که از سوی سازمان امور مالیاتی کشور اعلام شده است. در اینجا به برخی از نکات کلیدی و تغییرات احتمالی اشاره می‌کنیم:
۱. تاریخ‌های مهم
- مهلت‌های جدید برای ارسال اظهارنامه‌های عملکرد مالیاتی متغیر بوده و توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود. بروزرسانی تاریخ‌های نهایی ارسال برای اظهارنامه اشخاص حقیقی دارای اهمیت است.
۲. معافیت‌ها و کسرهای مالیاتی
- تغییر در سیاست‌های معافیت‌های مالیاتی و کسرهای مجاز که می‌تواند بر محاسبه مالیات تأثیر بگذارد. به‌ویژه ممکن است معافیت‌های جدیدی برای مشاغل کوچک یا نوپا معرفی شود.
۳. افزایش نرخ‌های مالیاتی
- ممکن است نرخ‌های مالیاتی در بخش‌های مختلف افزایش یابد. این تغییر می‌تواند به‌ویژه بر کسب‌وکارهایی که در سال‌های اخیر رشد کرده‌اند، تأثیر بگذارد.
۴. الزامات جدید ثبت اطلاعات
- احتمالاً نیاز به ثبت دقیق‌تری از درآمدها و هزینه‌ها، از جمله اطلاعات مربوط به حساب‌های بانکی و معاملات الکترونیکی وجود دارد.
۵. گزارش‌دهی آنلاین
- تشویق به استفاده از سامانه‌های الکترونیکی و آنلاین برای ارسال اظهارنامه، به‌ویژه برای کاهش بار کاغذی و تسهیل در فرآیندها.
۶. جرایم و جریمه‌ها
- ممکن است تغییراتی در قوانین مربوط به جریمه‌های مالیاتی و نحوه اعمال آنها صورت گرفته باشد. این موضوع می‌تواند شامل افزایش جریمه‌ها برای تأخیر در ارسال یا نادرستی اطلاعات باشد.
۷. شناسایی و پیگیری بیشتر
- بهبود روش‌های شناسایی و پیگیری مالیات‌دهندگان به کمک فناوری‌های جدید و ابزارهای دیجیتال.
۸. آموزش و راهنمایی
- افزایش منابع آموزشی و راهنمایی برای مودیان به منظور تسهیل در روند تکمیل و ارسال اظهارنامه.
عواقب ارسال نکردن اظهارنامه مالیاتی عملکرد
عدم پاسخ به اظهارنامه عملکرد یا عدم ارائه آن به سازمان امور مالیاتی می‌تواند پیامدهای جدی مالی و قانونی برای مودیان حقیقی و حقوقی داشته باشد. این عواقب به شرح زیر است:
1. جریمه‌های مالیاتی
- جریمه عدم ارائه اظهارنامه:
بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، اگر اظهارنامه عملکرد در مهلت مقرر ارائه نشود، مشمول جریمه‌ای معادل 30 درصد مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و 10 درصد برای اشخاص حقیقی خواهد بود. این جریمه قابل بخشش نیست. - جریمه عدم پرداخت به‌موقع:
در صورت عدم پرداخت مالیات مشخص‌شده در اظهارنامه، برای هر ماه تأخیر، 2.5 درصد مبلغ مالیات بدهی به‌عنوان جریمه تأخیر اعمال می‌شود.
2. رد دفاتر قانونی و تشخیص علی‌الرأس
- در صورت عدم ارسال اظهارنامه یا ارائه اطلاعات ناقص، سازمان امور مالیاتی می‌تواند دفاتر قانونی شما را رد کرده و درآمد مشمول مالیات را به‌صورت علی‌الرأس (بر اساس حدس و تخمین سازمان) تعیین کند. این امر معمولاً منجر به افزایش مالیات می‌شود.
3. محرومیت از معافیت‌های مالیاتی
- اگر اظهارنامه عملکرد به موقع ارائه نشود، مودی از معافیت‌های قانونی مالیاتی (مانند معافیت درآمدهای خاص، معافیت‌های مناطق آزاد یا تخفیف‌های مالیاتی) محروم می‌شود.
4. جریمه و مشکلات برای مدیران شرکت‌ها
- در شرکت‌های حقوقی، مدیران موظف به ارائه اظهارنامه هستند. عدم ارائه آن می‌تواند منجر به جریمه مدیران و حتی ایجاد مشکلات حقوقی برای آنها شود.
5. ایجاد سوابق منفی مالیاتی
- عدم ارائه اظهارنامه می‌تواند باعث ایجاد سوابق منفی در سیستم مالیاتی شود، که ممکن است در آینده مشکلاتی مانند دشواری در دریافت گواهی‌های مالیاتی، تسهیلات بانکی، یا شرکت در مناقصات ایجاد کند.
6. مسدود شدن حساب‌های بانکی و توقیف اموال
- سازمان امور مالیاتی می‌تواند در صورت عدم همکاری مودیان، اقدام به توقیف اموال، مسدود کردن حساب‌های بانکی یا ممنوع‌الخروج کردن مدیران (در شرکت‌ها) کند.
7. پیگیری‌های حقوقی و قضایی
- در مواردی که عدم ارائه اظهارنامه به‌صورت مستمر و همراه با فرار مالیاتی تلقی شود، ممکن است سازمان امور مالیاتی اقدامات قضایی انجام دهد که شامل شکایت حقوقی و حتی مجازات حبس برای مودیان حقوقی است.
8. از دست دادن فرصت اعتراض یا اصلاح
- ارائه اظهارنامه به مودیان این امکان را می‌دهد که در صورت اختلاف با مالیات تعیین‌شده، اعتراض یا اصلاحیه ثبت کنند. در صورت عدم ارسال اظهارنامه، این فرصت از دست می‌رود.
9. تأثیر بر اعتبار کسب‌وکار
-
- عدم ارائه اظهارنامه عملکرد می‌تواند به اعتبار کسب‌وکار آسیب برساند، به‌ویژه در مواردی که شرکا، سرمایه‌گذاران، یا مشتریان به سوابق مالیاتی شرکت توجه می‌کنند.
اظهارنامه عملکرد مالیاتی، مستند رسمی است که وضعیت مالیاتی افراد و شرکت‌ها را در یک دوره مشخص نمایش می‌دهد. برای تکمیل این اظهارنامه، مراحل شامل جمع‌آوری مدارک مالی، انتخاب فرم مناسب، و وارد کردن دقیق اطلاعات درآمد و هزینه‌ها است. همچنین، در سال ۱۴۰۳ تغییراتی در قوانین مالیاتی به‌وجود آمده که شامل تاریخ‌های جدید، معافیت‌ها و افزایش نرخ‌های مالیاتی می‌شود. رعایت این مراحل و قوانین به مودیان کمک می‌کند تا از مشکلات مالیاتی جلوگیری کنند و به‌طور مؤثری وضعیت مالی خود را مدیریت نمایند.
سوالات متداول
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی سندی است که افراد و شرکت‌ها برای اعلام درآمدها، هزینه‌ها و جزئیات مالی خود به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌دهند.
چه انواعی از اظهارنامه مالیاتی وجود دارد؟
انواع اظهارنامه شامل اظهارنامه عملکرد، اظهارنامه ارزش افزوده، اظهارنامه حقوق، اظهارنامه اجاره، اظهارنامه انحلال و اظهارنامه ارث هستند.
چه کسانی موظف به ارسال اظهارنامه عملکرد مالیاتی هستند؟
اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) و اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و موسسات) که در یک سال مالی فعالیت اقتصادی داشته‌اند، باید اظهارنامه عملکرد مالیاتی را ارسال کنند.
چه زمانی باید اظهارنامه عملکرد مالیاتی را ارسال کرد؟
برای اشخاص حقیقی، مهلت ارسال تا 31 خرداد ماه هر سال است و برای اشخاص حقوقی تا 31 تیر ماه است.
چطور اظهارنامه عملکرد مالیاتی را تکمیل کنیم؟
مراحل تکمیل شامل جمع‌آوری مدارک مالی، انتخاب فرم مناسب، وارد کردن اطلاعات درآمدها و هزینه‌ها، محاسبه مالیات و ارسال اظهارنامه به سامانه مالیاتی است.
آیا می‌توان اظهارنامه عملکرد را اصلاح کرد؟
بله، اظهارنامه عملکرد مالیاتی تا یک ماه پس از ارسال اولیه قابل اصلاح است، مشروط بر اینکه رسیدگی مالیاتی آغاز نشده است.
چه عواقبی در صورت ارسال نکردن اظهارنامه مالیاتی وجود دارد؟
ارسال نکردن اظهارنامه ممکن است منجر به جریمه مالیاتی، عدم برخورداری از معافیت‌ها، تعقیب قانونی و مشکلات در اخذ اعتبار مالی شود.
چه مدارکی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی نیاز است؟
مدارک مورد نیاز شامل اسناد هویتی، صورت‌های مالی، فاکتورهای خرید و فروش، مدارک پرداخت‌های مالیاتی و گزارش‌های مالی است.
آیا قوانین مالیاتی در سال ۱۴۰۳ تغییر کرده است؟
بله، قوانین مالیاتی در سال ۱۴۰۳ ممکن است شامل تغییرات در تاریخ‌های ارسال، معافیت‌ها، نرخ‌های مالیاتی و الزامات ثبت اطلاعات دقیق‌تر است.
چگونه اظهارنامه مالیاتی را ارسال کنیم؟
اظهارنامه باید از طریق سامانه مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به صورت آنلاین ارسال شود.
در اظهارنامه اشخاص حقوقی امکان ثبت اظهارنامه جایگزین وجود دارد؟
در سامانه اظهارنامه اشخاص حقوقی تحت وب تا موعد قانونی تسلیم اظهارنامه، امکان فعال نمودن عملیات ویرایش وجود دارد. لازم است پس از فعال نمودن عملیات ویرایش مجدد به تایید نهایی اظهارنامه اقدام شود.
