در سال‌های اخیر، واردات خودرو به ایران تحت قوانین و تعرفههای مختلفی انجام میشود. مالیات خودروهای وارداتی نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی این خودروها دارد. در این مقاله، به بررسی قوانین مالیاتی، تعرفههای گمرکی و نکات مهم مربوط به واردات خودرو خواهیم پرداخت.
تعرفه و عوارض گمرکی خودروهای وارداتی در سال 1403؛ بررسی تغییرات جدید.
تعرفه گمرکی خودروهای وارداتی بر اساس حجم موتور، قیمت جهانی خودرو و نوع سوخت مصرفی تعیین میشود. برخی از تعرفههای متداول شامل:
- خودروهای با حجم موتور زیر 1500 سی‌سی: درصد پایین‌تری از تعرفه را پرداخت می‌کنند.
- خودروهای با حجم موتور بین 1500 تا 2500 سی‌سی: تعرفه متوسطی دارند.
- خودروهای با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی: در برخی موارد، واردات آنها ممنوع یا با تعرفه بسیار بالا همراه است.
مالیات و تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی
واردات خودروهای برقی و هیبریدی در ایران با توجه به سیاست‌های کاهش آلودگی هوا و بهینه‌سازی مصرف سوخت، مشمول تعرفههای متفاوتی نسبت به خودروهای بنزینی و دیزلی است.
بر اساس سیاست‌های زیست‌محیطی و اقتصادی، دولت ایران واردات این خودروها را با تعرفههای تشویقی همراه کرده است. برخی از قوانین مهم عبارتند از:
- عدم نیاز به پرداخت عوارض گمرکی برای برخی خودروهای برقی (بسته به مصوبات سالانه دولت)
- تعرفههای کاهش‌یافته برای خودروهای هیبریدی نسبت به خودروهای بنزینی
- محدودیت واردات بسته به حجم موتور، قیمت و نوع فناوری مورد استفاده در خودرو
تعرفههای گمرکی خودروهای برقی و هیبریدی
الف) تعرفه واردات خودروهای برقی
- دولت در سال‌های اخیر برای تشویق استفاده از خودروهای برقی، تعرفه واردات این خودروها را به حداقل ممکن رسانده یا در برخی موارد به صفر کاهش داده است.
- با این حال، هزینه‌های شماره‌گذاری، بیمه و مالیات ارزش افزوده همچنان بر قیمت نهایی این خودروها تأثیر دارد.
ب) تعرفه واردات خودروهای هیبریدی
بر اساس آخرین اطلاعات موجود، تعرفههای گمرکی واردات خودروهای هیبریدی در ایران برای سال ۱۴۰۳ به شرح زیر تعیین شده است:
- خودروهای برقی برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی: نیم درصد (۰.۵٪)
- خودروهای برقی برای سایر متقاضیان: چهار درصد (۴٪)
- خودروهای هیبریدی (بنزینی-برقی): پانزده درصد (۱۵٪)
این تعرفه‌ها بر اساس بخشنامه گمرک ایران و با توجه به بند (ت) تبصره (۹) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور تعیین شده‌اند. همچنین، واردات انواع خودروهای سواری نو و کارکرده با عمر کمتر از پنج سال، اعم از برقی و هیبریدی، به داخل کشور مجاز است.
واردات خودروهای کارکرده | تعرفه و شرایط جدید
واردات خودروهای کارکرده به ایران در سال‌های اخیر با تغییرات و به‌روزرسانی‌های متعددی در قوانین و مقررات همراه بوده است.
۱. شرایط واردات خودروهای کارکرده
الف) سن و کارکرد خودرو:
- سن خودرو: خودروهای وارداتی باید کمتر از ۵ سال از تاریخ تولیدشان گذشته باشد؛ به‌عبارت دیگر، تنها خودروهای مدل ۲۰۲۱ و جدیدتر مجاز به واردات هستند.
- کارکرد خودرو: کارکرد خودرو نباید بیش از ۸۰,۰۰۰ کیلومتر باشد.
ب) استانداردها و تأییدیه‌ها:
- استانداردهای ایمنی و محیط‌زیستی: خودروهای وارداتی باید با استانداردهای مورد تأیید سازمان ملی استاندارد ایران مطابقت داشته باشند.
- تأییدیه‌های بین‌المللی: خودرو باید دارای یکی از تأییدیه‌های زیر باشد:
- تأییدیه E-Mark
- تأییدیه GCC (مخصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس)
- تأییدیه CCC (مخصوص کشور چین)
- تأییدیه EAC (مخصوص اتحادیه اقتصادی اوراسیا)
ج) برندهای مجاز:
- واردات خودروهای کارکرده از برندهای معتبر کشورهای اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی مجاز است.
د) نمایندگی و خدمات پس از فروش:
- خودروهای وارداتی باید دارای نمایندگی رسمی و خدمات پس از فروش در ایران باشند.
هـ) محدودیت تعداد:
- هر شخص حقیقی می‌تواند یک دستگاه خودرو برای مصرف شخصی وارد کند.
۲. تعرفههای واردات خودروهای کارکرده
تعرفههای گمرکی بر اساس حجم موتور خودرو تعیین میشوند:
| حجم موتور (سی‌سی) | تعرفه گمرکی (%) |
|---|---|
| کمتر از ۱۰۰۰ | ۲۰ |
| ۱۰۰۱ تا ۱۵۰۰ | ۷۰ |
| ۱۵۰۱ تا ۲۰۰۰ | ۹۵ |
| ۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰ | ۱۳۵ |
| ۲۵۰۱ تا ۳۰۰۰ | ۱۶۵ |
| بالاتر از ۳۰۰۰ | ۱۷۵ |
نکته: این تعرفه‌ها ممکن است با توجه به مصوبات جدید دولت تغییر کنند؛ بنابراین، پیش از اقدام به واردات، حتماً از آخرین مقررات و تعرفههای گمرکی مطلع شوید.
۳. مراحل و نکات مهم در واردات خودروهای کارکرده
الف) ثبت سفارش:
- ثبت سفارش واردات باید از طریق سامانه جامع تجارت و با کد ملی فرد متقاضی انجام شود.
ب) تأمین ارز:
- تأمین ارز مورد نیاز برای واردات باید از منابع ارزی با منشأ خارجی و با تأیید بانک مرکزی صورت گیرد.
ج) گواهی اسقاط:
- برای شماره‌گذاری خودرو، ارائه گواهی اسقاط الزامی است.
د) مالیات و عوارض:
- علاوه بر تعرفه گمرکی، مالیات‌ها و عوارض دیگری مانند مالیات بر ارزش افزوده (10٪)، عوارض هلال احمر (۱٪) و عوارض پسماند (۰.۵ در هزار) نیز باید پرداخت شوند.
هـ) شماره‌گذاری و پلاک:
- پس از ترخیص خودرو از گمرک، با ارائه مدارک لازم و پرداخت عوارض مربوطه، می‌توانید نسبت به شماره‌گذاری و دریافت پلاک ملی اقدام کنید.
نکته!
- تأمین قطعات و خدمات پس از فروش: اطمینان حاصل کنید که برند خودروی مورد نظر شما در ایران دارای خدمات پس از فروش و تأمین قطعات یدکی مناسب است.
تعرفه شناور واردات خودرو؛ ابزاری برای جلوگیری از رانت در بازار خودرو
تعرفه شناور واردات خودرو، سازوکاری پویا در نظام اقتصادی است که به‌جای تعیین یک نرخ ثابت برای تعرفههای گمرکی، میزان آن را بر اساس شرایط اقتصادی، نرخ ارز، قیمت جهانی خودرو و وضعیت بازار داخلی تنظیم می‌کند.
اهداف و ضرورت اجرای تعرفه شناور
۱. مهار رانت و جلوگیری از واسطه‌گری – اختلاف قیمت میان خودروهای وارداتی و داخلی، در صورت ثبات تعرفه‌ها، می‌تواند زمینه‌ساز رانت و سودجویی واسطه‌ها شود. تعیین تعرفههای شناور، این فاصله قیمتی را مدیریت کرده و امکان سوءاستفاده را کاهش می‌دهد.
۲. حمایت هدفمند از تولید داخلی – در نظام تعرفه‌ای ثابت، یا تولید داخلی متضرر میشود و یا بازار در انحصار خودروسازان داخلی باقی می‌ماند. نظام شناور، با تنظیم پویای تعرفه‌ها، تعادلی میان حمایت از تولید داخل و ایجاد رقابت با محصولات خارجی ایجاد می‌کند.
۳. واکنش به نوسانات ارزی و شرایط اقتصادی – در دوران افزایش نرخ ارز، کاهش تعرفه‌ها از افزایش غیرمنطقی قیمت خودروهای وارداتی جلوگیری می‌کند؛ در مقابل، در دوره‌های ثبات اقتصادی، افزایش تعرفه‌ها می‌تواند به مدیریت منابع ارزی و حمایت از تولید داخلی کمک کند.
مکانیزم اجرای تعرفه شناور
تعرفههای گمرکی در بازه‌های زمانی مشخص (معمولاً فصلی یا سالانه) توسط نهادهای اقتصادی همچون وزارت صنعت، معدن و تجارت و گمرک ایران بازبینی میشود. این فرآیند، بر پایه شاخص‌هایی همچون:
✔ نوع خودرو (سوخت فسیلی، هیبریدی یا برقی)
✔ حجم موتور و میزان مصرف سوخت
✔ سطح آلایندگی و انطباق با استانداردهای زیست‌محیطی
✔ قیمت جهانی خودرو در بازارهای بین‌المللی
✔ نرخ ارز و میزان ذخایر ارزی کشور
نتیجه اجرای این سیاست
📌 مدیریت قیمت‌ها در بازار خودرو، کاهش رانت و فساد، ایجاد رقابت میان تولیدکنندگان داخلی و خارجی و تنظیم بازار به نفع مصرف‌کنندگان.
تعرفه شناور واردات خودرو، به‌عنوان ابزاری برای جلوگیری از رانت در بازار خودرو، به‌گونه‌ای طراحی شده است که با تنظیم درصد سود بازرگانی یا عوارض گمرکی، قیمت نهایی خودروهای وارداتی در بورس کالا به‌طور معقول تعیین شود. این رویکرد باعث میشود اختلاف قیمت میان خودروهای وارداتی و تولیدات داخلی کاهش یابد و خودروسازان داخلی ترغیب شوند تا محصولات باکیفیت‌تر و اقتصادی‌تری عرضه کنند. همچنین، سود مازاد حاصل از فروش این خودروها به خزانه دولت واریز میشود، که این امر از ایجاد رانت و فساد در حوزه واردات خودرو جلوگیری می‌کند.
کاهش عوارض واردات خودروهای برقی
-
تغییرات در تعرفه واردات خودرو:
مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای، تعرفه واردات خودرو را به ۶۰٪ کاهش داد. این مصوبه با ایراد هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام مواجه شد. در نهایت، مجمع تشخیص به تعرفه ۱۰۰٪ برای واردات خودرو در سال آینده رأی داد.
-
میزان ارز تخصیصی برای واردات خودرو:
مجلس پیشنهاد تخصیص ۳.۳ میلیارد یورو برای واردات خودرو را مطرح کرده بود. با رأی مجمع تشخیص مصلحت نظام، این میزان به ۲ میلیارد یورو کاهش یافت.
-
واردات توسط ایرانیان مقیم خارج:
ایرانیان ساکن خارج از کشور که دارای کارت اقامت هستند، میتوانند سالانه یک دستگاه خودرو را بدون انتقال ارز و از محل ارز در اختیار خود، با نرخ ۶۰٪ حقوق ورودی وارد کنند.
با توجه به تصمیمات اخیر، عوارض واردات خودروهای وارداتی در سال جاری کاهش نیافته و همچنان تعرفه ۱۰۰٪ برای واردات خودرو اعمال میشود. همچنین، میزان ارز تخصیصی برای واردات خودرو نیز به ۲ میلیارد یورو کاهش یافته است. خودروهای برقی و هیبریدی از تسهیلات ویژهای برخوردارند، در حالی که واردات خودروهای کارکرده مشروط به شرایط خاص است. تعرفه شناور نیز به عنوان ابزاری برای تنظیم بازار و جلوگیری از رانت در نظر گرفته شده است. در نهایت، رعایت مقررات گمرکی و آگاهی از تغییرات می‌تواند به واردکنندگان کمک کند تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.
سوالات متداول
-
تعرفه گمرکی واردات خودروهای برقی چقدر است؟
تعرفه واردات خودروهای برقی برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی ۰.۵٪ و برای سایر متقاضیان ۴٪ است. -
واردات خودروهای کارکرده چه شرایطی دارد؟
خودروهای کارکرده باید کمتر از ۵ سال از تاریخ تولیدشان گذشته باشد و کارکرد آنها نباید از ۸۰,۰۰۰ کیلومتر بیشتر باشد.
-
آیا خودروهای هیبریدی از تعرفههای ویژهای برخوردارند؟
بله، تعرفه واردات خودروهای هیبریدی (بنزینی-برقی) ۱۵٪ است.
-
تعرفه شناور چیست و چه کاربردی دارد؟
تعرفه شناور به تعرفههای گمرکی گفته میشود که بسته به شرایط اقتصادی و وضعیت بازار تنظیم میشوند تا از رانت جلوگیری کرده و حمایت از تولید داخلی را هدف قرار دهند.
-
آیا برای واردات خودرو از خارج از کشور محدودیتهایی وجود دارد؟
بله، ایرانیان مقیم خارج میتوانند سالانه یک خودرو را بدون انتقال ارز وارد کنند، اما تعرفه واردات همچنان ۱۰۰٪ است.
