راهنمای مطالعه
با گسترش فناوری و تحول در نظام‌های مالیاتی، استفاده از سامانه‌های الکترونیکی به عنوان ابزاری موثر برای بهبود فرآیندهای مالیاتی روز به روز بیشتر می‌شود. سامانه مودیان به عنوان یکی از این ابزارها، به هدف افزایش شفافیت، کاهش فرار مالیاتی و آسان‌تر کردن نظارت بر فعالیت‌های اقتصادی طراحی شده است.
در این بستر، فروشندگان که از ارکان حیاتی اقتصاد به شمار می‌آیند، مسئولیت‌ها و وظایف ویژه‌ای را به عهده دارند. این تکالیف به نظم بازار و اعتبار تجاری فروشندگان کمک می‌کند و فرآیندهای مالیاتی را تسهیل می‌کند.
تکالیف فروشندگان نه‌تنها به تسهیل فرآیندهای مالیاتی کمک می‌کند، بلکه موجب تقویت اعتماد عمومی و پایبندی به قوانین مالیاتی نیز می‌شود. از صدور صورتحساب‌های الکترونیک گرفته تا ثبت دقیق اطلاعات و رعایت الزامات قانونی، تمامی این اقدامات به‌منظور بهبود وضعیت مالیاتی کشور و کاهش فرار مالیاتی انجام می‌شود. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این تکالیف و الزامات خواهیم پرداخت تا فروشندگان با آگاهی کامل به وظایف خود عمل کنند.
نحوه ثبت فاکتور فروش در سامانه مودیان
در دنیای امروز، ثبت دقیق و منظم اطلاعات مالی به‌ویژه در حوزه تجارت، اهمیت بالایی دارد. سامانه مودیان به‌عنوان یک پلتفرم الکترونیکی، فرآیند صدور و ثبت فاکتورها را به‌طرز چشمگیری ساده و شفاف کرده است. این سامانه به فروشندگان این امکان را می‌دهد که با استفاده از ابزارهای مدرن، فاکتورهای فروش خود را به‌راحتی صادر و در زمان واقعی ثبت کنند. با ثبت صحیح فاکتورها، فروشندگان نه‌تنها به افزایش شفافیت و کاهش اشتباهات مالیاتی کمک می‌کنند، بلکه به تسهیل فرآیندهای حسابرسی و نظارتی نیز یاری می‌رسانند. در این راستا، آشنایی با مراحل و شیوه‌های ثبت فاکتور فروش در سامانه مودیان برای تمامی فروشندگان ضروری است.
با توجه به اینکه کلیه صاحبان مشاغل (صنفی و غیرصنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصل چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366/12/3 مشمول اجرای قوانین پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان هستند، ثبت صورتحساب الکترونیک به یکی از مهم ترین موضوعات تبدیل شده و هم‌چنان ابهامات زیادی در رابطه با این موضوع برای مودیان وجود داشته و در صورت عدم ثبت، مطابق ماده «22» قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مشمول پرداخت جریمه خواهند بود.
ثبت صورتحساب الکترونیک در پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان، 2 پیش نیاز اساسی دارد:
- ثبت و تعریف شناسه‌های کالا/خدمت
- ثبت و تعریف خریداران
تعریف شناسه‌های کالا/خدمت
یکی از الزامات ثبت صورتحساب الکترونیک، دریافت شناسه کالا/خدمت 13 رقمی است. شناسه‌های مذکور در سامانه دریافت شناسه کالا/خدمت به نشانی stuffid.tax.gov.ir در دسترس عموم است.
شناسه‌های کالا/خدمت به دو بخش تقسیم می‌شوند:
- شناسه عمومی
شناسه‌ای است که تمامی مؤدیان می‌توانند از آن استفاده کنند.
- شناسه اختصاصی
شناسه‌ای اختصاصی است که برای استفاده مؤدیان حقیقی یا حقوقی ایجاد شده است.
در صورتی که موفق به دریافت شناسه عمومی با عنوان نزدیک و مرتبط به کالا/خدمت خود نشده باشید، باید برای دریافت شناسه اختصاصی اقدام کنید.
علاوه بر آن، مؤدیانی که تولیدکننده و یا واردکننده هستند، می‌توانند اقدامات لازم جهت دریافت شناسه اختصاصی را انجام دهند.
برای دریافت شناسه اختصاصی کالا باید به «سامانه جامع تجارت ایران» به نشانی ntsw.ir و برای دریافت شناسه اختصاصی خدمت نیز باید به «مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران» به نشانی portal.gs1-ir.org مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت نمایید.
راه‌های ارسال صورتحساب به سامانه مودیان شامل استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری، شرکت‌های معتمدمالیاتی یا ارسال مستقیم توسط مودی بوده و انتخاب بهترین روش ارسال و ثبت صورتحساب الکترونیک مطابق با سلیقه و انتخاب شما انجام می‌شود.
جهت آشنایی بیشتر نحوه ثبت صورتحساب در سامانه مودیان می‌توانید به مقاله تخصصی این موضوع مراجعه نمایید.
گزارش‌گیری مالیاتی فروشنده در سامانه مودیان
گزارش‌گیری مالیاتی به‌عنوان یکی از ارکان اساسی نظام مالیاتی، نقش مهمی در شفافیت و انضباط اقتصادی دارد. در سامانه مودیان، فروشندگان ملزم به ارائه گزارش‌های دقیق و به‌روز درباره فعالیت‌های مالی خود هستند.
این گزارش‌ها به‌طور مستقیم به مدیریت بهینه مالیاتی و کاهش فرار مالیاتی کمک می‌کنند. با استفاده از این سامانه، فروشندگان می‌توانند به‌سادگی اطلاعات مالی خود را جمع‌آوری و تحلیل کنند، که این امر نه‌تنها به ارتقاء دقت گزارش‌های مالی منجر می‌شود، بلکه امکان شناسایی فرصت‌ها و چالش‌ها در کسب‌وکار را نیز فراهم می‌آورد.
در نتیجه، آگاهی از فرآیند گزارش‌گیری مالیاتی و رعایت الزامات مربوط به آن برای تمامی فروشندگان حیاتی است و می‌تواند به بهبود اعتبار تجاری و افزایش اعتماد مشتریان کمک کند.
انواع صورتحساب
در حالت کلی دو نوع صورتحساب وجود دارد:
- صورتحساب همراه با اطلاعات خریدار
- صورتحساب بدون اطلاعات خریدار
صورتحساب با اطلاعات خریدار
به این معنا است که فروشنده، اطلاعات کاملی از خریدار خود را داشته باشد. این اطلاعات شامل شناسه ملی/کدملی/کداقتصادی/کدپستی/شناسه مشارکت مدنی است.
در صورتی که فروشندگان صورتحساب با اطلاعات خریدار ثبت نموده و به سامانه مودیان ارسال نمایند، گام بعدی بررسی وضعیت صورتحساب بوده و خریدار جهت دریافت اعتبار مالیاتی نیز باید واکنش نشان دهد.
اعتبار مالیاتی
اعتبار مالیاتی امتیازی است که به مودیان داده می‌شود که به موجب آن، عوارض و مالیات پرداخت شده توسط مودی به عنوان اعتبار ذخیره شده و از مالیات بر ارزش افزوده کسر می‌گردد.
صورتحساب بدون اطلاعات خریدار
زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که اطلاعاتی از خریدار وجود نداشته باشد یا خریدار مصرف کننده نهایی باشد. این صورتحساب نیازی به تایید خریدار در کارپوشه سامانه مودیان نداشته و وضعیت آن «عدم نیاز به واکنش» خواهد شد.
نحوه دریافت گزارش مالیاتی در سامانه مودیان
باتوجه به اینکه مرجع اصلی وجود و عدم وجود صورتحساب کارپوشه سامانه مودیان است، بر اساس اطلاعیه شماره «40» درخصوص امکان دریافت فایل خروجی از صورتحساب‌های مودی در خصوص دریافت صورتحساب‌های خرید و فروش ثبت شده در سامانه مودیان، درآخرین نسخه سامانه مودیان که در محیط عملیاتی قرار گرفته، در منوی مدیریت صورتحساب و در بخش فایل‌های خروجی، امکان دریافت فایل خروجی از صورتحساب‌های مودی با فیلترهایی مشابه فهرست صورتحساب‌ها وجود دارد.
در این بخش امکان دریافت فایل خروجی به تفکیک صورتحساب‌های فروش داخلی، خرید داخلی، فروش صادراتی و اعلامیه وارداتی وجود دارد. بعد از دریافت فایل و با بروزرسانی صفحه، امکان دانلود فایل خروجی با وضعیت “موفق” وجود خواهد داشت. درصورتی‌که مودی 5 درخواست فایل خروجی در کارتابل خود داشته باشد و اقدام به دریافت فایل جدید کند، قدیمی‌ترین درخواست توسط سامانه حذف خواهد شد.
جهت مطالعه نحوه دریافت گزارش خرید/فروش از سامانه مودیان به صورت تصویری، مقاله مرتبط با این موضوع را بررسی نمایید.
تکالیف مالیاتی فروشندگان
تکالیف مالیاتی را می توان ارائه اظهارنامه مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی، ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، پلمپ دفاتر قانونی، ارائه اظهارنامه صورت معاملات فصلی، ارسال لیست مالیات بر حقوق درآمد افراد کارکنان، شاغلین و کارگران کسب و کار و دیگر موارد تلقی نمود.
تکالیف مالیاتی به سلسله اقداماتی گفته می شود که کلیه مودیان و کسانی که مشمول پرداخت مالیات هستند، موظف‌اند اقدامات مربوطه را تا سر رسید مدت زمان اظهارنامه مالیاتی انجام دهند. به عبارت دیگر برای اینکه برای ماموران و کارشناسان مالیاتی احراز شود که مالیات پرداختی شما به چه میزان است، لازم است یک سری اقدامات با استاندارد های حسابداری و مالیاتی انجام شود.
با عنایت به مفاد ماده 3 قانون تسهیل تکالیف مؤدیان جهت اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، مشمولین عضو سامانه مؤدیان موظفند اظهارنامه پیش‌فرض ارزش‌افزوده دوره اول سال 1403 را که توسط سازمان امور مالیاتی کشور و با استفاده از اطلاعات موجود در سامانه مودیان تهیه شده را بر اساس اطلاعات خارج از سامانه تکمیل و مسترد نمایند؛ با توجه به فرصت 21 روزه صدور صورتحساب الکترونیکی تا ثبت در سامانه مودیان، خریداران محترم قبل از اقدام به تکمیل فرم اظهارنامه و مسترد نمودن آن، ضروری است جهت بهره‌مندی از مواهب و مزایای قانون، نکات ذیل را مد نظر قرار دهند:
- با توجه به مهلت 21 روزه صدور تا ثبت صورتحساب‌های الکترونیکی در سامانه مؤدیان، هر چه ثبت صورتحساب در سامانه مودیان دیرتر صورت گیرد، مودی دیرتر می‌تواند نسبت به تکمیل و مسترد نمودن اظهارنامه اقدام نماید؛ لذا ترغیب فروشنده جهت تسریع در ثبت صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان پس از صدور صورتحساب الکترونیکی، امری ضروری است.
- تأیید صورتحساب‌های درج شده در کارپوشه خریدار، باعث می‌شود تا اعتبار این صورتحساب‌های الکترونیکی برای ایشان با رعایت ماده 9 قانون پایانه‌های فروشگاهی وسامانه مودیان، مورد تایید بوده و قابل رسیدگی قرار نگیرد. بدیهی است، صورتحساب‌های خارج از سامانه مورد حسابرسی قرار خواهد گرفت.
تمامی موارد مرتبط با صورتحساب‌های خرید و فروش به صورت تعاملی میان شخص فروشنده و خریدار بوده و با توافق طرفین انجام خواهد شد.
عدم تعامل میان فروشنده و خریدار آثار بلندمدتی بر نحوه خرید/فروش یا عدم خرید/فروش به هر طرف به دنبال خواهد داشت.
سوالات متداول درباره تکالیف فروشنده در سامانه مودیان
- چه اطلاعاتی باید در فاکتور فروش الکترونیکی درج شود؟ فاکتور الکترونیکی باید شامل اطلاعاتی نظیر نام و کد اقتصادی فروشنده، نام خریدار، تاریخ صدور، شرح کالا یا خدمات، مبلغ و شناسه مالیاتی باشد.
- آیا همه فروشندگان موظف به صدور فاکتور الکترونیکی هستند؟ بله، تمامی فروشندگان مشمول مالیات موظفند فاکتورهای خود را به‌صورت الکترونیکی صادر کنند.
- نحوه ارسال اطلاعات فاکتورها به سامانه مودیان چگونه است؟ پس از صدور فاکتور الکترونیکی، اطلاعات آن به‌طور خودکار به سامانه مودیان ارسال می‌شود. فروشندگان می‌توانند از طریق پنل کاربری خود، وضعیت ارسال را بررسی کنند.
- مدت زمان نگهداری سوابق فاکتورها چه مدت است؟ فروشندگان موظفند سوابق فاکتورها را حداقل به مدت ۵ سال نگهداری کنند.
- چه اقداماتی باید در صورت بروز خطا در صدور فاکتور انجام شود؟ در صورت بروز خطا، فروشنده باید فاکتور اصلاحی صادر کرده و اطلاعات آن را به سامانه مودیان ارسال کند. همچنین، فاکتور اشتباه باید به‌طور مناسب حذف یا اصلاح شود.
- پیامدهای عدم رعایت تکالیف در سامانه مودیان چیست؟ عدم رعایت تکالیف می‌تواند منجر به جریمه‌های مالیاتی، ایجاد مشکلات قانونی و کاهش اعتبار تجاری فروشنده شود.
- آیا فروشندگان ملزم به ارائه اطلاعات مالیاتی به‌صورت دوره‌ای هستند؟ بله، فروشندگان باید اطلاعات مالیاتی خود را به‌صورت دوره‌ای به سامانه ارائه دهند و اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت مقرر تسلیم کنند.
- چگونه می‌توان اطلاعات ثبت‌شده را در سامانه مودیان اصلاح کرد؟ برای اصلاح اطلاعات، فروشندگان باید از طریق پنل کاربری خود به بخش ویرایش مراجعه کنند و اطلاعات مورد نظر را به‌روزرسانی کنند.
- آیا فروشندگان باید اطلاعات مالیاتی خود را به‌روز نگه‌دارند؟ بله، فروشندگان موظفند اطلاعات مالیاتی خود را به‌طور منظم به‌روز نگه‌دارند و در صورت تغییرات، آن‌ها را در سامانه مودیان ثبت کنند.